عیب‌هایی که در موتورهای الکتریکی رخ می‌دهد می‌تواند دارای علائم متفاوتی باشد. این علائم عبارتند از:

• راه‌اندازی نشدن موتور
• داغ کردن موتور
• سر و صدا کردن موتور
• سوختن موتور
• سر و صدای زیاد موتور

در ادامه نوع عیب، علل عیب و چگونگی رفع آن را در هریک از علائم ذکر شده مورد بررسی قرار می‌دهیم.

راه‌اندازی نشدن موتور

راه‌اندازی نشدن موتور می‌تواند سه دلیل عمده داشته باشد:

نرسیدن برق به موتور

در این صورت اول احتمال می‌دهیم که فیوز سوخته باشد، برای رفع عیب کافی است که آمپراژ فیوزها بررسی شود که نباید کمتر از % 125 جریان نامی بار کامل موتور باشد. موتور را از شبکه قطع کنید. فیوزها را تعویض کنید. موتور را به شبکه مجددا وصل کنید. اگرفیوزها نسوزند خرابی از فیوزها است. در حالت دوم احتمال می‌دهیم که وسیله حفاظتی اضافه بار قطع کرده است. در این صورت باید وسیله حفاظتی اضافه بار (بی متال) را وصل کنید اگر دوباره قطع شد مدار الکتریکی را بررسی کنید.

کافی نبودن ولتاژ اعمالی به موتور

در این صورت ممکن است که ولتاژ شبکه با ولتاژ نامی موتور یکی نباشد. برای رفع آن باید مشخصات موجود در پلاک موتور از قبیل ولتاژ، فرکانس و تعداد فازها را با مشخصات شبکه مطابقت دهید. در صورت مشاهده تفاوت‌ها در صدد هماهنگی تلاش شود. مثلاً موتور AC در جریان DC راه‌اندازی نمی‌شود. موتور تکفاز با شبکه سه فازه از طریق فاز و نول راه‌اندازی می‌شود. موتورهای سه فاز با برق تکفاز راه‌اندازی نمی‌شوند مگر به کمک خازن‌ها. از طرف دیگر ممکن است که ولتاژ شبکه قطع شده و یا تغییر کرده باشد. در این صورت ولتاژ ترمینال‌های موتور را با بستن کلید اصلی اندازه‌گیری کنید. مقدار ولتاژ با % 10 اختلاف باید برابر ولتاژ اسمی موتور باشد، در غیر این صورت شبکه تغذیه مناسب یا تغییر اتصالات موتور لازم است.

صحیح نبودن اتصالات شبکه

در این صورت ممکن است سرسیمها جابه جا شده باشد. برای حل اتصالات موتور را با نقشه موتور تطبیق دهید. دیاگرام‌ها را از کتاب‌های مطالعه شده، در اختیار بگیرید و طریقۀ اتصال را با اتصال موتور تطبیق دهید. ممکن است سر سیم‌ها مطابق نقشه به تخته کلم هدایت نشده باشد. هدایت سیمها را در تخته کلم تصحیح کنید. سر کلافها را با اهم متر پیدا کنید و محل اتصال صحیح را بررسی کنید و اصلاح کنید.

داغ کردن موتور

داغ کردن موتور می‌تواند هفت دلیل عمده داشته باشد:

راه‌اندازی نشدن موتور

در این صورت ممکن است کنترل‌کننده و یا کلید راهانداز معیوب باشد. در صورتی که کنترل‌کننده معیوب باشد، کنترل‌کننده‌های خارجی موتور را بررسی کنید و عیب را رفع کنید و در صورتی که کلید راه‌انداز معیوب باشد، مناسب است کلید راه انداز عوض شود.

جریان زیاد کشیده شده و یا جریان فازها یکی نیست

در این صورت ممکن است اتصالات شبکه صحیح نباشد، برای حل می‌توان اتصالات را یکبار دیگر کنترل کرد. همچنین باید ابزار محرکه، تسمه (اتصالات مکانیکی) بین موتور و بار بررسی شود که موتور با قدرت مناسب به کار گرفته شده یا نه، بار اضافی عمر موتور را به شدت کاهش می‌دهد. همچنین ممکن است ولتاژ مدار زیاد باشد، فرکانس شبکه با فرکانس نامی موتور یکسان نبوده و یا راه‌اندازی به دفعات زیاد انجام شده باشد. برای حل زیاد بودن ولتاژ، باید ولتاژ ترمینال‌های موتور در حالت بار‌داری و حین کار، اندازه‌گیری شود. اگر ولتاژ اندازه‌گیری شده بیش از 10 % ولتاژ نامی باشد باید ولتاژ تغذیه اصلاح شود و گرنه آزمایش اشباع بار کامل باید انجام شود. اگر توان ورودی بیش از توان نامی باشد به احتمال زیاد ولتاژ شبکه درست نیست. برای یکسان نبودن فرکانس می‌توان فرکانس شبکه را با فرکانس موجود در پلاک موتور مقایسه نموده و هماهنگي لازم به عمل آید. مشکل راه‌اندازی موتور به تعداد دفعات زیاد در صورت کنترل اتوماتیک موتور به وجود می‌آید. برای حل در صورت امکان کنترل را برای طولانی کردن سیکل تنظیم کنید.

اشکال در تهویه

در این صورت ممکن است مسیر تهویه مسدود شده یا کامل نباشد. برای حل باید مسیر تهویه را کاملاً تمیز کنید. هدایت هوای خنک کننده را با سیستم موجود اصلاح کنید و اطمینان حاصل کنید که در مسیر هوای خنک مانعی وجود ندارد. همچنین ممکن است دمای بدنه خیلی زیاد شده باشد، در این صورت دمای بدنه بیش از 40 درجه سانتی گراد یا 104 درجه فارنهایت، برای موتورهای استاندارد، خیلی زیاد است اگر موتور در داخل محفظه از دمای محیط کار کند دمای این محفظه از دمای محیط کار چند درجه بالاتر است. معمولاً دماهای اطراف زیاد تعيین کننده نیستند.

یاتاقان‌های معیوب

در این صورت ممکن است که یاتاقان‌ها دچار ساییدگی شده باشند، که باید تعویض گردند.

اتصال کوتاه کلاف‌ها

در این صورت ممکن است سیم‌ها سوخته باشند، این حالت توسط سروصدای مغناطیسی غیرعادی با قدرت بی باری بیش از حد مشخص می شود.

زمین شدن سیم پیچ با کلید راه‌انداز

در این صورت ممکن است عایق خراب شده باشد. اگر محل زمین شدن قابل تشخیص نیست موتور باید دوباره سیم پیچ شود.

عمل نکردن کلید راه‌انداز

در این صورت ممکن است کلید راه‌انداز خراب شده باشد. در این حالت کلید راه انداز باید تعویض شود. تعمیر توصیه نمی شود.

سر و صدا کردن موتور

سر و صدا کردن موتور می‌تواند سه دلیل عمده داشته باشد:

ساییدگی یاتاقان ها و یا دنده‌ها این موضوع می تواند به چهار دلیل باشد دلیل اول کشش خیلی زیاد تسمه و یا عدم انطباق تسمه. برای حل باید عیب مکانیکی را رفع کرد. تسمه‌ها باید جاهایی که مسطح و یا V شکل هستند دارای کشش کافی برای جلوگیری از لغزش باشند. دلیل دوم آنکه می‌تواند اتصال نامتعادل دنده‌های درگیر رخ داده باشد که برای حل باید دنده‌ها را از نظر اندازه کنترل نمود. دلیل سوم آنکه سنگینی بیش از حد چرخ تایر یا بارها می‌تواند موجب این امر شده باشد که برای حل باید انتخاب موتور مناسب با بار صورت گیرد. دلیل چهارم اینکه ممکن است محور از مرکز خارج شده باشد که برای حل باید درپوش را برداشته و محور را در مرکز تقارن تنظیم نمود. همچنین ممکن است که یاتاقان‌ها کثیف و بیش از حد ساییده شده باشد، این موضوع می‌تواند به دلیل محیط کثیف و ذرات معلق زیاد باشد که برای حل اگر شرایط بد باشد، باید حفاظی برای جلوگیری از ورود مواد زائد به موتور تهیه گردد یا موتور مناسب موقعیت مکان تهیه شود. به علاوه ممکن است روانکاری غیرکافی انجام شده باشد که برای رفع عیب باید یاتاقان‌های استوانه‌ای در شرایط کار عادی سالی یکبار با روغن ماشین سبک و خوب روانکاری شود و در شرایط کار دائم باید دفعات روانکاری بیشتر شود.

سوختن موتور

در این صورت ممکن است یاتاقان ها گیر کرده باشد که این مشکل به دلیل کاربری غلط موتور به وجود آمده و برای حل باید تجدید سیم‌بندی و آزمایشات لازم صورت گیرد.

سر و صدای زیاد موتور

سر و صدای زیاد موتور می‌تواند هشت دلیل عمده داشته باشد:

روتور نامتعادل

در این صورت ممکن است نامتعادل شدن یا کج شدن موتور رخ داده باشد که برای حل باید توجه کرد که روتور نامتعادل سبب ایجاد لرزش می‌شود که می‌توان آن را به سادگی احساس کرد. برای رفع آن بایستی روتور را به طور دینامیکی با وسایل موجود متعادل کرد. همچنین ممکن است محور کمی تاب برداشته باشد که باید صاف شود. همچنین ممکن است ساییدگی یاتاقان‌ها رخ داده باشد که در این صورت باتوجه به اینکه در موتورهای تکفاز یاتاقان‌های سا‌ییده و خشک شده سبب افزایش سروصدا می‌شود، سروصدا با فرکانس لغزش ترکیب شده در بی باری صدای خرخر گربه را می‌دهد. روغن کاری سروصدا را کم میکند و گرنه یاتاقان‌ها باید تعویض شوند.

تلق تلق کردن کلید

در این صورت کلید از جای خودباز شده است که باید کلید بررسی شده و در صورت شکستن تعویض شود.

لقی بیش از حد دو سر موتور

این موضوع می‌تواند به دلیل جابه‌جا شدن بوش‌ها یا بلبرینگ‌ها اتفاق افتاده باشد که در این صورت باید موتور را پیاده کرده، واشرهای مناسب برای رفع لقی در طرف کلید گریز از مرکز اضافه شود. اگر موتور در دو طرف محور جا داشته باشد، واشرها را در دو طرف برای رفع لقی اضافه می‌کنند.

عدم تطابق بار با ماشین

در این صورت موتور مناسب انتخاب نشده است که برای حل باید شرایط مکانیکی بار اصلاح شود.

لرزش موتور در جای خود

در این صورت ممکن است اتصال موتور به پایه‌ها کامل نباشد که برای حل باید شرایط مکانیکی نصب اصلاح شود. همچنین ممکن است وسایل یدکی روی موتور خوب بسته نشده باشد که برای حل باید درپوش‌های خود موتور و جعبه اتصالات درپوش روغن، درپوش خازن و لوله روغن محکم شوند.

غیریکنواختی فاصله هوایی

در این صورت ممکن است محور کج شده باشد، که برای حل باید محور خم شده را صاف کنید و مواد زائد روی محور را پاک کنید یا باربرداری کنید. همچنین ممکن است مواد زائد در فاصله هوایی وجود داشته باشد که در این حالت سروصدای بی قاعده، متناوب و خراشیده شنیده می‌شود و برای حل باید موتور را پیاده و تمیز کنید.

تقویت سر و صدای موتور

در این صورت متعلقات نصب فرسوده شده‌اند. در چنین شرایطی موتور را از بار جدا کرده و آن را بدون بار بچرخانید. اگر سروصدا پا برجا باشد پیچ‌ها را شل کرده و موتور را در حالی که کار می‌کند به آرامی بلند کنید اگر موتور آرام گرفت پایه‌های نصب تشدیدکننده صدا عمل می‌کنند با روش نصب فنری می‌توان سروصدا را ازبین برد.

شنیدن صدای زوزه در تکیه‌گاه‌های محور، شکستگی محور

در این صورت ممکن است شرایط بار نامناسب باشد که باید محور را بررسی کنید و نارسایی‌های مکانیکی را برطرف کنید.